مراسم گشایش مجتمع ذوب آهن اصفهان با حضور نخست وزیر شوروی، ۱۳۵۱ خورشیدی


نسخه آپارات

مراسم گشایش مجتمع ذوب آهن اصفهان با حضور نخست وزیر شوروی، ۱۳۵۱ خورشیدی

روز ۲۳ اسفند ۱۳۵۱ (۱۹۷۴ میلادی) آلکسی کاسیگین، رییس شورای وزرای شوروی، برای حضور در مراسم گشایش کارخانه ذوب آهن آریامهر (ذوب آهن اصفهان)، به همراه دخترش وارد تهران شد.
این دومین سفر نخست وزیر شوروی به ایران بود.

امیر عباس هویدا، نخست وزیر و عباسعلی خلعتبری، وزیر امور خارجه ایران به استقبال وی رفتند.

مدت زیادی از جشن‌های ۲۵۰۰ ساله نگذشته و ایران با وجود نظر منفی آمریکا، با همکاری و مشارکت شوروی، نخستین کارخانه ذوب آهن اصفهان را راه‌اندازی کرده‌است.
بخش عمده هزینه راه‌اندازی کارخانه از محل وام کم بهره و بخش دیگر از محل فروش گاز به شوروی تامین شده‌است.

پس از دیدار با محمدرضا شاه پهلوی، و امضای تفاهم‌نامه‌های اقتصادی، کاسیگین به اصفهان می‌رود.
در این مراسم ۳۵ هزار کارگر ایرانی و روس حضور داشتند.

آرزوی دیرینه ایران از زمان قاجار برای داشتن ذوب آهن، برآورده و مسیر تولید و کارآفرینی در ایران هموارتر شد.

بهروز بهادری فر

رهبر شورشی‌های کازاک، شاهدخت ایرانی را به رود ولگا می‌اندازد

نویسنده: خانم نرگس ناصری
فوق لیسانس تاریخ هنر و فرهنگ، دانشگاه عالی اقتصاد و مرکز پژوهش مسکو
اصل مقاله از مجله حرفه هنرمند


استنکا رازین، ۱۹۰۶، واسیلی سوریکف، موزه هنرهای روسی در سنت پیترزبورگ

شخصیت افسانه‌ای رهبر شورشیان کازاک، «استنکا رازین» (۱۶۳۰-۱۶۷۱)، با انداختن شاهدخت محبوب ایرانی‌اش به آب‌های خروشان ولگا به قهرمان داستان‌های فولکلور روسیه تبدیل شد و قرن‌ها منبع الهام هنرمندان و نویسندگان این کشور بود.

روسیه قرن هفدهم را با دردسرهای زیادی شروع کرد که آخرین آن از ۱۵۹۸ تا ۱۶۱۳ ادامه داشت. این زمان پایان سلسله روریک (سلسله‌ای از نسل وایکینگ‌ها) و آغاز سلسله‌ی رومانوف‌ها بود.

سلسله‌ی رومانوف‌ها برای از بین بردن اثر آشفتگی‌ها تلاش کردند قدرت تزار را افزایش دهند. تقسیم جامعه به دو قسمت اشراف و دهقانان باعث تشدید ناآرامی‌ها شد.

کازاک‌ها که مردمانی از قوم‌های مختلف جنوب روسیه و اوکراین و لهستان بودند و به طبقات پایین جامعه تعلق داشتند، با فرار از دست اربابان فئودال، زندگی آزادی را در استپهای جنوبی و اطراف رودهای دُن و دنیپر برگزیدند. دولت تزاری روسیه در ازای این زندگیِ آزاد، مرزداری از روسیه را به آنها سپرده بود.

در سال ۱۶۶۷، گروهی از کازاک‌ها به سرکردگی استنکا رازین، دُن را به قصد رسیدن به دریای خزر ترک کردند. وقتی مسکو از نیت رازین خبردار شد، گروه‌هایی را برای متوقف کردن او فرستاد اما او راه خود را از طریق رود ولگا برای رسیدن به دریای خزر ادامه داد.

در نزدیکی رود اورال، دولت بسیاری از نیروهای او را کشت اما رازین فرار کرد و به غارت شهرهای ایران پرداخت. در این مسیر آن‌ها شهر دربند در داغستان، و شهر باکو را به محاصره خود در آوردند، و در شهرهای رشت و فرح‌آباد به قتل و غارت و تجاوز پرداختند، هرچند در یک نبرد غیر قابل پیش‌بینی، ایرانی‌ها ۴۰۰ کازاک را از بین بردند (در روایت‌ها آمده روس‌ها ۲۳ کشتی بزرگ داشتند و ۱۵ کشتی بادبانی که توپخانه‌ی آن‌ها مجهز به ۲۰ سلاح گرم بزرگ و ۲۰ سلاح گرم کوچک بود و ایرانیان هفتاد کشتی داشتند که به ۳۰ سلاح گرم مجهز بود و در تعدادی از کشتی‌ها تفنگ‌دارانی نیز حضور داشتند).

رازین به اصفهان نزد شاه سلیمان صفوی رفت تا در ازای وفادری به او در مقابل تزار روسیه از او اجازه اقامت بگیرد. اما شاه ایران برای این‌که جنگی بین ایران و روسیه در نگیرد این اجازه را نداد و برای پنج روز آن‌ها در رشت و فرح آباد با مقامات محلی شروع به تبادل زندانیان کردند و قبل از این‌که با شاه توافقی صورت بگیرد رازین دریای خزر را برای غارت بیشتر ترک کرد.

افسانه‌‌های محلی روسی، از عشقی می‌گویند که در جریان این جنگ بین رازین و شاهدخت ایرانی شکل گرفت.


استنکا رازین و شاهدخت ایرانی

اگرچه در هیچ متنی به نام و نسب دختر اشاره‌ای نشده اما در اشعار روسی از او به عنوان شاهزاده‌ای ایرانی نام برده شده است.

رازین در راه از بازگشت از خزر تمام توجهش به معشوقه‌اش بود و این باعث نارضایتی همراهانش شد چراکه ایرانیان تعداد زیادی از همرزمانشان را کشته و اسیر کرده بودند.

استنکا رازینِ مغرور برای خشنودی سربازان و از خودگذشتگی برای آن‌ها از این عشق دست کشید و به ولگا گفت: «ای ولگای زیبا، من از شما موهبت‌های زیادی دریافت کرده‌ام و هیچ هدیه‌ای به شما نداده‌ام و نمی‌خواهم بیشتر از این ناسپاس باشم.» پس دستان دختر را بست، به او طلا و الماس آویزان کرد و مثل یک ملکه، شاهدخت ایرانی را برای برادران کازاکی فدا کرد و به آب‌های خروشان ولگا انداخت.


استنکا رازین شاهدخت ایرانی را به آب می‌اندازد/ گراوور
ادامه‌ی خواندن

برای اولین بار: تصاویر عهدنامه‌های گلستان و ترکمنچای

درباره عهدنامه‌های گلستان (۱۸۱۳) و ترکمنچای (۱۸۲۸) بین ایران رو روسیه، بسیار گفته شده و می‌شود.

با این وجود، متن این قراردادهای مهم تاریخی، به راحتی در دسترس نیست و مطالب موجود، عموما حاوی تحلیل‌ها و قضاوت‌های شخصی نگارندگان است.

تا آن‌جا که من اطلاع دارم، نسخه عهدنامه گلستان در ایران مفقود شده و نسخه عهدنامه ترکمنچای موجود در ایران، ناقص است.

برای اولین بار تصاویر این دو عهدنامه مهم را منتشر می‌کنم. اگرچه فایل‌ها را قبلا در اختیار موسسه همشهری و گنجینه بانک ملی ایران قرار داده بودم.

این تصاویر، اسکن نسخه‌های اصلی است که از آرشیو وزارت امور خارجه روسیه استخراج شده‌‌اند.

امیدوارم انتشار این فایل‌ها‌، مورد توجه علاقمندان و متخصصان قرار بگیرد و به فهم بهتر این قراردادها کمک کند.

بهروز بهادری فر

پی‌نوشت:
انتشار اسکن عهدنامه‌های گلستان و ترکمنچای بازتاب زیادی داشت. اغلب پیغام‌ها مربوط به تهیه متن پیاده شده این قراردادها بود.

خوشبختانه مطلع شدم که نشر پرنده، به مدیریت همکلاسی و دوست عزیز و قدیمی‌ام، آقای عباس حسین‌نژاد که در تهیه نسخه‌ الکترونیکی مشارکت و همفکری داشتند، این دو عهدنامه را در قالب یک کتاب نفیس منتشر کرده‌است.

علاقمندان می‌توانند برای تهیه این کتاب با انتشارات پرنده تماس بگیرند.

عهدنامه‌های ایران و روسیه؛ گلستان و ترکمنچای – متن کامل
انتشارات پرنده
ویراستاران: آقایان محمدرضا بهزادی و رضا کسروی
تلفن: ۰۹۱۲۱۷۵۷۱۴۲
لینک خرید کتاب: نشر پرنده

اینستاگرام نشر پرنده
اینستاگرام آقای عباس حسین‌نژاد
اینستاگرام آقای محمدرضا بهزادی

تصاویر در ادامه
ادامه‌ی خواندن

آهنگ روسی «دیگی-دیگی»


آهنگ روسی «دیگی دیگی» (عقب‌افتاده)

تو کشوری به این بزرگی که سر و ته نداره
هر جا که جنبنده‌ای باشه، یه عده هستن
که از مهد کودک تا سر قبر دور و ورت وول می‌خورن

هرجور دلشون بخواد رانندگی می‌کنن
جا پارک چیه، هرجا شد، رو چمن پارک می‌کنن
کارشون بساز بفروشیه، آشغال میسازن، گرون میفروشن
عقب-عقب-عقب-عقب افتاده‌ان

با آهنگای آشغال تو کلابا می‌رقصن
هر دنگ و دونگ آبکی و چرندی اسمش آهنگه
هر متن بی‌معنی و احمقانه‌ای اسمش شعره

دانای کل و نابغه و همه‌چی‌دانن
آخر کلاس‌ن‌ و باکلاسی‌شون حال‌بهم‌زنه
اعتماد به نفس‌شون رو هزار، انتظار دارن تو هم بهشون افتخار کنی
احترام به بزرگ‌تر و کوچیک‌تر اصلا حالی‌شون نیست
عقب-عقب-عقب-عقب افتاده‌ان

خوش و خرم و خوشبختن
از ازل بودن و تا ابد باید باهاشون کنار بیای
با همین آهنگ هم حال می‌کنن و خر کیف می‌شن
زندگی یعنی عشق و حال و بی‌خیالی

زیاد فکر نکن تا خوب بخوابی
کار چیه؟! پاتو بنداز رو پات حال کن
زندگی همه‌چیو عوض می‌کنه
اما عقب‌افتاده‌ها عوض بشو نیستن

خواننده: Vasya Oblomov
ترجمه: بهروز بهادری فر

راهنمای پلاک خودرو در روسیه

پلاک خودرو روسیه

از نظر شکل هندسی، پلاک وسایل نقلیه در روسیه ۲ نوع دارد:

  • مستطیل کشیده و باریک که روی بیشتر وسایل نقلیه استفاده می‌شود.
  • مستطیل پهن (مربع مانند) که روی موتور و خودروهای با فضای پلاک کمتر و ماشین‌آلات خاص استفاده می‌شود.

اجزای متن روی پلاک را میتوان به ۴ بخش تقسیم کرد که با ترتیب‌های متفاوت در پلاک‌های مختلف استفاده می‌شوند:

  • حروف سریال که با حروف بزرگ مشخص شده است.
  • شماره ماشین
  • شماره منطقه (شهر) یا شماره واحد نظامی (در مورد خودروهای نظامی)
  • حروف RUS که مخفف روسیه است. در اکثر موارد، اما نه همیشه، پرچم روسیه هم کنار کلمه RUS دیده می‌شود.

الفبای زبان روسی با الفبای لاتین (مثل انگلیسی) تفاوت دارد. با این وجود ۱۲ حرف هستند که در حالت بزرگ، بین روسی و لاتین مشترک هستند، اما بعضی از آن‌ها تلفظ متفاوتی دارند. در پلاک‌های روسی فقط از این ۱۲ حرف در حروف سریال استفاده می‌شود.

داشتن پلاک رند ، مثلا با اعداد ۶۶۶ و ۷۷۷ یا حروف ХХХ نشانه موقعیت اجتماعی و ثروت است و مثل خیلی از کشورها با قیمت بالا به فروش می‌رسد.

کد منطقه، شهر محل ثبت پلاک را مشخص می‌کند. مثلا کدهای ۷۷، ۹۷، ۹۹، ۱۷۷، ۱۹۷، ۱۹۹ و ۷۷۷ کدهای مسکو هستند. کد سنت پترزبورگ ۷۸، ۹۸، ۱۷۸ و ۱۹۸ است.

از نظر رنگ، پلاک‌ها در ۵ رنگ مختلف ظاهر می‌شوند:

سفید

وسایل نقلیه خصوصی، چه خودرو سبک، چه سنگین، چه موتور، چه تراکتور، چه اتوبوس سازمانی و تاکسی‌های خصوصی و غیره سفید رنگ هستند و از این جهت بیشترین تعداد را دارند.

اگر بخش مربوط به کد منطقه و کلمه RUS زرد رنگ باشد، به معنی این است که پلاک موقت است.

پلاک‌ تریلرها هم سفید، اما ترکیب حروف و اعداد آن متفاوت است.

توضیح این که، تعداد مشخصی پلاک سفید (به شکل خودرو خصوصی و معمولی) با کد منطقه و کد سریال مشخص، فقط برای خودروهای مقامات دولتی و اطلاعاتی و قضایی و نظامی رزرو شده‌اند و هیچ پلیسی جلوی این خودروها را نمی‌گیرد. از جمله، این کد سریال‌ها:
АМР, ЕКХ, ККХ, ХКХ, ААА, АММ, МММ, АМО, АОО, МОО

زرد

وسایل نقلیه عمومی، مانند تاکسی‌های مجوزدار و اتوبوس که در خدمت حمل و نقل عمومی باشند، زرد رنگ هستند.
خودروهای دارای پلاک زرد رنگ مجازند تا در مسیر‌های ویژه وسایل نقلیه عمومی که با حرف A مشخص می‌شوند، حرکت کنند. به همین دلیل تاکسی‌های اینترنتی که پلاک زرد دارند، بیشتر مورد تقاضای مسافران هستند، چون کمتر در ترافیک می‌مانند.

آبی

وسایل نقلیه متعلق به پلیس روسیه، آبی رنگ هستند. چه خودرو سبک، چه سنگین، چه اتوبوس، چه موتور و غیره.
حرف روی پلاک مشخص کننده نوع پلیس (امنیت، راهنمایی و رانندگی، گشت‌زنی و…) است و در هر شهری متفاوت است.

قرمز

وسایل نقلیه دیپلماتیک مانند سفارتخانه ها، سازمان‌های بین‌المللی و غیره قرمز رنگ هستند.
سه عدد اول مشخص کننده سفارتخانه یا سازمان است. کد سفارت ایران ۰۳۶ و کد سفارت انگلستان ۰۰۱ است. کدهایی که از ۵ و بیشتر شروع می‌شوند متعلق به سازمان‌های بین‌المللی هستند. مثلا کد خودروهای سازمان ملل ۵۱۱ است.
حروف روی پلاک مشخص کننده کاربری خودرو است. مثلا کد CD متعلق به سفیر، کد D متعلق به دیپلمات‌ها، کد T متعلق به کارمندان اداری غیر دیپلمات است.

سیاه

وسایل نقلیه نظامی از جمله خودرو، موتور، اتوبوس، ماشین سنگین، ماشین نظامی و… سیاه رنگ هستند.
بر خلاف همه انواع دیگر پلا‌ک‌ها، کد منطقه روی پلاک، مشخص کننده واحد نظامی است و نه منطقه جغرافیایی.
بر خلاف همه انواع دیگر پلاک‌ها، پلاک‌های سیاه نظامی، نور را بازتاب نمی‌دهند و در شب به سختی دیده می شوند.

پلاک‌های خارجی

علاوه بر پلاک‌های روسی، به پلاک‌های خارجی هم برمی‌خورید. پلاک خودروهای اتحادیه اروپا، معمولا از دو قسمت آبی باریک و سفید کشیده تشکیل شده است. در بالای قسمت آبی سمت چپ، دایره متشکل از ستاره، نماد اتحادیه اروپا هست و در پایین، کد کشور. مثلا D یعنی آلمان.
در مورد کشورهای دیگر، معمولا به جای آرم اتحادیه اروپا، پرچم کشور قرار دارد.
بعضی از پلاک‌هایی که بیشتر از همه در روسیه می‌بینید در جدول زیر آمده است.

AM – ارمنستان
AZ – آذربایجان
BY – بلاروس
UA – اوکراین
KZ – قزاقستان
GE – گرجستان
KG – قرقیزستان
ABH – آبخازیا
TJ – تاجیکستان
UZ – ازبکستان
TM – ترکمنستان
MNG – مغولستان
RSO – اوستیای جنوبی
EST – استونی
LV – لاتویا
LT – لیتوانی
MD – مولداوی
D – آلمان

بهروز بهادری فر

سرود «فقط و فقط»


فقط و فقط عشق بورز
شمع قلبت را بیافروز
تا همچو ماهی در اعماق آب‌ها
آسمانی روشن بر تو ظاهر گردد

فقط و فقط قضاوت مکن
روی‌گردان از حق مباش
تقدیر در انتظار توست
هزار راه نارفته در پیش داری

فقط و فقط عشق بورز
به ضعیفان مهربانی کن
تا همچون عقابی آزاد بر فراز دشت‌ها
افق‌های جدیدی را کشف کنی

فقط و فقط غم مخور
سرنوشت پر از ناهمواری است
قدردان و سپاسگزار باش
که از موهبت زندگی برخورداری

فقط و فقط عشق بورز
فقط و فقط قضاوت مکن
فقط و فقط غم مخور
فقط و فقط همه را ببخش

شاعر: کشیش آندری لاگوینوف (Отец Андрей Логвинов)
آهنگساز: راهبه ایولیانیا دنیسووا (Монахиня Иулиания Денисова)
ترجمه: بهروز بهادری فر

توضیح: در ترجمه، برخی از اشارات مذهبی-مسیحی، رقیق شده‌اند.

آهنگ روسی «میوه تلخ»

میوه بارانک* آنقدر رسیده که تلخ شده
دیگر عاشق تو نیستم، اما نمی‌خواهم غصه دار شوی

می‌دانم که در این دنیا برای تو مهم ترینم
شاید اگر تسلیم سرنوشت شوم، با تو مهربان تر باشم

ستاره بارانک رو به خاموشی گذاشته
دیگر هرگز لب به طعنه نخواهم گشود

هر کاری خواهم کرد، مبادا خوار شوی
و در این باغ پاییز زده، تابستان را برایت به درازا می‌کشانم

میوه بارانک اما، همچنان تلخ است
عشق من به تو به آخر رسیده، اما نمی‌خواهم غصه‌دار شوی

طعم تلخی، روی لبانمان باقی خواهد ماند
من نه از طعنه هایت، که از رنجش خاطر تو نگرانم

* بارانک، درختی شبیه زبان گنجشک است با میوه‌های خوشه‌ای قرمز رنگ.

خواننده: والنتینا تالکینووا (Valentina Tolkunova)
شاعر: Viktor Dzyuba
ترجمه: بهروز بهادری فر

«والنتینا تالکینووا» (Valentina Tolkunova) از خواننده های محبوب روس بود که به اجرای آهنگ های ملایم و گرم و دوستانه شهرت داشت و جایزه های معتبر زیادی را در زمان شوروی از آن خود کرد.
حدود ۷ سال پیش بود که در حین اجرای کنسرتی در بلاروس کنترلش را روی صحنه از دست داد و یک ماه بعد از آن در سن ۶۳ سالگی فوت کرد.

آهنگ روسی «آرام و قرار ندارم»

آرام و قرار ندارم.
چشم انتظار کسی هستم.
شب تا صبح را به یاد او چشم بر هم نمی‌گذارم.

کسی کنارم نیست.
آه چگونه او را بیایم؟
همه دنیا را به جستجویش می‌گردم.

آه ای نگهبانان عشق،
نیروهای ناشناخته!
دلبری را سالم و سلامت به من برسانید!

کسی کنارم نیست.
غم مرا فرا گرفته.
قسم که هر چه دارم می‌دهم تا به او برسم.

آهنگ روسی «آرام و قرار ندارم»
خواننده: Alisa Freindlich
شاعر: Robert Burns
مترجم: بهروز بهادری فر

آهنگ روسی «آرام و قرار ندارم» یکی از آهنگ های فیلم معروف «رومانس اداری» ساخته «الدار ریازانوف» است.
این فیلم کمدی عاشقانه، درباره رابطه عاشقانه‌ای است که با وجود تنفر اولیه، بین خانم رییس و زیردست او شکل می‌گیرد.
خواننده این آهنگ «آلیسا فرایندلیش»، بازیگر نقش اول فیلم است.
شعر این آهنگ از «رابرت برنز» شاعر اسکاتلندی است که از زمان روسیه تزاری، در روسیه شهرت و محبوبیت داشته است.