چند سال پیش، برای گرفتن گواهی پزشکی، کارم به یک کلینیک دولتی در مسکو افتاد. در یکی از آزمایش ها، باید از نوک انگشت چند قطره خون می گرفتند. من که خودم زمانی در بیمارستان از مردم خون می گرفتم و آمپول می زدم، با لبخند و اعتماد به نفس روی صندلی نشستم و سعی کردم با پرستار چاق و مسن و اخمو خوش و بش کنم. که البته به جز اخم بیشتر پرستار، نتیجه ای نداشت. وقتی لانست (سوزن) را مثل پیچ‌گوشتی به نوک انگشتم فرو کرد، آه از نهادم بلند شد. احساس کردم سوزن وارد استخوانم شده. از جایم بلند شدم و خانم پرستار شاکی شد و گفت «تحمل کنید آقا!».
این ماجرا را برای یک دوست آمریکایی مقیم اینجا که تعریف می کردم، متوجه شدم تجربه دقیقا مشابهی داشته و بعدها دوستان روس کلی به من خندیدند و گفتند باید زمان شوروی به دندانپزشکی می رفتی تا بفهمی درد یعنی چه. تازه فهمیدم که در ۷۰ سال حکومت شوروی، به ندرت از داروی بی‌حسی استفاده می شده. تصور کنید که بیمار در تمام مراحل کشیدن دندان، عصب کشی، جراحی لوزه و حتی در مواردی، سقط جنین، از درد به خود می پیچیده است!
خدمات بهداشتی و درمانی در زمان شوروی رایگان بوده. نه تنها رایگان، که در بعضی موارد حتی اجباری. مثلا معاینه دندانپزشکی برای بچه ها. اما همه، از بچه های مدرسه گرفته تا مردان قوی، از مطب دندانپزشکی و خدمات رایگانش فراری بودند.
دندانپزشکی ها، مثل سلمانی ها، چندین ردیف صندلی داشتند و تمام ابزار و وسایل شکنجه مثل گازانبر و انبردست و دریل را روبروی بیمار می چیدند تا از همان اول توی دلش خالی شود. از داروی بی حسی هم که عملا استفاده نمی کردند و در تمام مراحل بیماران به طرز وحشتناکی داد می زدند.
این در حالی است که در بعضی از کلینیک های خصوصی غیر قانونی، مثل همه جای دنیا از داروهای بی حسی موضعی استفاده می شده است.
بعدها، در سال های پایانی حکومت شوروی، دندانپزشکان از اولین مشاغلی بودند که اجازه طبابت خصوصی پیدا کردند و به همین دلیل واردات تجهیزات و داروهای خارجی باب شد و این طور بود که دندانپزشکان خیلی پولدار شدند.
در همین دوران بود که سنت روکش کردن دندان با طلا که در بعضی از جمهوری های آسیایی شوروی، مثل تاجیکستان مرسوم بود، در کلینیک های خصوصی مسکو هم مد شد و بعضی از مردم برای به رخ کشیدن موقعیت و منزلت اجتماعی، دندانشان را با طلا روکش می کردند. ولی امروزه تصور عمومی نسبت به دندان طلایی منفی است، هرچند که هنوز بین شهروندان بعضی از جمهوری های سابق، مثل تاجیکستان، طرفدار دارد.
جالب این که بعدها در آمریکا، هیپ هاپ ها هم برای متفاوت بودن به سراغ دندان های طلایی و نگین دار (Grillz) رفتند.
گفته می شود به کار نبردن داروی بی حسی، به ایدئولوژی حاکمان روسیه بر می گردد. آن ها اعتقاد داشتند که یک کمونیست واقعی، باید قدرت تحمل درد را داشته باشد. ضمن این که اعتقاد عمومی بر این بود که بچه ها آستانه تحمل درد بالاتری دارند.
اولین بار در شوروی بود (۱۹۶۶) که «الکساندر ویشنِوسکی» (Alexander Vishnevsky) قلب یک بیمار را با بیهوشی موضعی جراحی کرد تا ثابت کند با کمترین مواد بیهوشی هم می شود جراحی های مهم انجام داد.
روسیه ای که قبل از انقلاب شوروی در دندانپزشکی پیشرفت قابل توجهی کرده بود، جوایز بین المللی دریافت کرده بود و «نیکلای دوم» آخرین تزار خاندان رومانوف، دندان پلاتینی داشت، میلیون ها نفر را با درد، شکنجه داد. امروزه اما، روسیه در دندانپزشکی اگر پیشرو نباشد، از دنیا هم عقب نیست و تعدادی ایرانی در روسیه به تحصیل دندانپزشکی و حتی طبابت مشغولند.
نسخه فیس بوک: goo.gl/QndD6c
مطالب مرتبط:
داستان کاندوم در روسیه
