بایگانی دسته: نظامی

آهنگ روز: «دُرنا»


آهنگ «ژوراولی» (Zhuravli) که به زبان روسی یعنی «درنا»، اشک روس ها را درمیاورد، آن هم در این روزها.
فردا ۹ می، دقیقا ۷۰ سال از پایان جنگ جهانی دوم می گذرد. در این جنگ ۲۰ و چند میلیون اهل شوروی جان خود را از دست دادند. یعنی ۱۵ درصد جمعیت شوروی سابق شهید شدند!
این رقم، ۴۰ درصد کل جانباختگان جنگ جهانی دوم است. این در حالی است که بیش از ۶۰ کشور درگیر این جنگ بودند. به عبارت دیگر، شوروی معادل حدود ۲۵ کشور تلفات داده.
چه بسا اگر آسیبی که استالین از جبهه شرقی بر هیتلر تحمیل کرد نبود، اروپای امروز، شکل دیگری داشت.
این سومین باری بود که روسیه، به نوعی قربانی اروپا شد. اولین بار روسیه درگیر یوغ مغول ها شد تا رنسانس در اروپا شکل بگیرد. دومین بار در جریان کشورگشایی های ناپلئون بناپارت بود که روسیه با شکست ارتش وی، به نوعی اروپا را از دست ناپلئون نجات داد.

از این جهت است که ۹ می در روسیه «روز پیروزی» نام دارد و شاید بشود آن را مهم ترین مناسبت تقویم روسیه به حساب آورد.
برای اطلاعات بیشتر درباره «روز پیروزی» اینجا را بخوانید:
www.iloverussia.ir/den_pobedy_rooz_e_piroozi_rusie

و اما درباره آهنگ «درنا».
در جنوب روسیه استانی هست به نام «اوستیای شمالی». همان طور که می دانید مردمان این منطقه، ریشه های تاریخی فرهنگی نزدیکی با ایران دارند.
در یکی از روستاهای «اوستیا»، هفت برادر در جنگ جهانی دوم شهید شدند. خبر شهادت پسر سوم که می رسد، مادر سکته می کند. خبر شهادت پسر هفتم که می رسد، پدر جانش را از دست می دهد.
به یاد این هفت برادر، بنای یادبودی به شکل ۷ غاز در این روستا ساختند.

«رسول حمزاتوف» (Rasul Gamzatov) شاعر برجسته و نامدار اهل داغستان که به زبان «آواری» شعر می سرود، با الهام از داستان این هفت برادر و همین طور درناهای کاغذی ژاپنی، شعری به زبان آواری سرود که بعدها توسط «نااوم گربنف» (Naum Grebnev) کسی که ۱۵۰ کتاب از زبان های شرقی، از جمله فارسی به زبان روسی ترجمه کرده، به روسی برگردانده شد.
در سال ۱۹۶۹ خواننده و بازیگر معروف «مارک برنس» (Mark Bernes) این شعر را در مجله ای می بیند و ظرف مدت کوتاهی آن را می خواند. یک ماه بعد به دلیل سرطان از دنیا می رود و «درنا» آخرین اجرای او می شود.

راستش این آهنگ آن قدر برای روس ها عزیز است که جرات ترجمه آن را ندارم. اما حرف کلی این آهنگ آن است که سربازهایی که جان می دهند، زیر خاک نمی روند، بلکه مثل درنا بال می گیرند و پرواز می کنند.
امیدوارم یکی از دوستان مترجم این شعر زیبا را به فارسی برگرداند.

بهروز بهادری فر

مطالب مرتبط:
آهنگ کاتیوشا
آهنگ روسی «پُلوشکا پُله»
آوار

نسخه فیس بوک: https://goo.gl/FDM5HU

بولاوا، گرز و موشک روسی

bulava, بولاوا

«بولاوا» (Bulava) به روسی یعنی «گُرز».
در خیلی از فروشگاه های سوغاتی و صنایع دستی در روسیه و اوکراین، «بولاوا» های چوبی ساده و رنگ شده (به سبک «خاخلاما» مانند این تصویر) پیدا می شود. این که چطور گرز می تواند سوغاتی باشد برای من هم عجیب است.

هنوز هم «بولاوا» در صنایع نظامی روسیه، اسمی آشنا و پرابهت است. نه به شکل گرزهای عصر حجری، که به عنوان یکی از پیچیده‌ ترین موشک های بالستیک قاره پیما، نصب شده روی زیر دریایی‌ های استراتژیک روسیه (RSM-56 Bulava).

نسخه فیس‌بوک: goo.gl/u9DsY9

بهروز بهادری فر

آهنگ روسی «پُلوشکا پُله»


«پُلوشکا پُله» یا (پالیوشکا پولیه) یک آهنگ خیلی معروف روسی است که به عنوان مارش نظامی در زمان شوروی سابق استفاده می شده.
آهنگساز این اثر Lev Knipper از اقوام «آنتون چخوف» و از اعضای پلیس مخفی شوروی است که اتفاقا اثری با تم ایرانی با نام «ردیف» برای سازهای زهی هم در کارنامه خود دارد.
«پُلوشکا پُله» را به فارسی می توان «مرغزار» ترجمه کرد و در ایران هم این ملودی به همین نام مشهور است. اما در بعضی منابع فارسی، نام آهنگ به اشتباه «قایقرانان ولگا» ذکر شده که نام یک آهنگ دیگر روسی است.

اجرای قدیمی «پُلوشکا پُله» توسط گروه موسیقی قزاق «دُن»

ترجمه شعر (اثر Viktor Gusev) به فارسی (برگرفته از ویکی پدیای فارسی):
سرزمین. ای سرزمین من. ای سرزمین پهناور من
بر پهنه این سرزمین پهناور قهرمانان در راهند
آه، ای قهرمانان ارتش سرخ
امروز دخترکان گریانند
امروز دخترکان غمگینند
و محبوبانشان که می‌روند
به سفری دور و دراز
آه، که می‌روندبرای پیوستن به ارتش
دخترکان نگاه کنید
دخترکان اشک هایتان را پاک کنید
بیایید سرودمان را محکمتر بخوانیم
سرود ما سرودی جنگیست
دخترکان نگاه کنید
به جاده پیش رویمان نگاه کنید
چه جادهٔ طولانی و پر پیچ و خمی
چه جادهٔ پرشوری

گفته می شود که خانم «سیمین قدیری» این متن را روی ملودی روسی خوانده. اما اطلاعات بیشتری در این زمینه پیدا نکردم.
ما جان نثارانیم، در راه وطن قربانیم
ما فرزندان بی باک ایرانیم،
در دل عشق وطن پرورانیم
در دامان میهن، با خون نوشتیم:
ای وطن، گر تو نباشی میهن، نباشیم ما، در راه تو از جان گذریم ما
با خون دلیران شد خاک میهن در امان
با خون آنها بر روی پیشانی نوشتیم:
بهر وطن قربانیم.

و در نهایت، قطعه «ردیف» با الهام از موسیقی ایرانی، اثر Lev Knipper آهنگساز «پُلوشکا پُله»


گردآوری: بهروز بهادری فر

مطالب مرتبط:
آهنگ «کاتیوشا»

آهنگ کاتیوشا


دانلود فایل صوتی: goo.gl/glVIIy

«کاتیوشا» (Katyusha) نام یک آهنگ خیلی معروف روسی است.
«کاتیوشا» فرم تحبیب شده اسم دخترانه «کاتیا» است. در زبان روسی تقریبا هر اسمی، یکی دو فرم تحبیب شده دارد. مثلا «ناتالیا» که می شود «ناتاشا» یا «ناتاشِنکا».
«کاتیوشا» اسم یک اسلحه روسی هم است.
این آهنگ داستان دختری است که انتظار عشقش را، که برای جنگ به مرزهای دوردست فرستاده شده، می کشد.
زمان جنگ جهانی دوم، وقتی که سربازها را از هر شهری به صف می کردند تا به مرکز بفرستند، و خانواده و دوست دختر و همسرشان دور و برشان را گرفته بودند، این آهنگ را اجرا می کردند.

ترجمه شعر این آهنگ با ترجمه آقای حمزه امامی:
شاخه‌های درختان سیب و گلابی شکوفه دادند،
مه به آهستگی از روی رودخانه می‌گذشت،
کاتیوشا از کناره‌های رودخانه گذر می‌کرد،
از کناره‌های بلند و پرشیب.

راه می‌رفت و آواز می‌خواند،
آواز عقاب خاکستری رنگ مرغزار را،
برای عشق راستینش،
برای آن که نامه‌هایش را نگه داشته بود.

تو ای آواز! آوازک دوشیزه،
به سوی خورشید تابنده برو،
به سربازی که در مرز دوردست است برس،
با سلام‌هایی از جانب کاتیوشا.

بگذار تا یک دختر ساده را به یاد آورد،
و آوازهایش را بشنود،
بگذار تا از سرزمین مادری پاسداری کند،
همان‌طور که کاتیوشا از عشقشان پاسداری می‌کند.