امروز در روسیه و اکثر کشورهای شوروی سابق «روز پیروزی» است.
ساعت‌های آخر شب ۸ ماه مِی ۱۹۴۵ در برلین بود که آلمان نازی تسلیم‌نامه‌ای را امضا کرد و به این ترتیب رسما شکست خود از ارتش سرخ شوروی را پذیرفت.
به خاطر اختلاف ساعت، امضای این سند به وقت مسکو، در اولین ساعات ۹ مِی اتفاق افتاد و بنابراین، ۹ مِی، روز پیروزی نام گرفت.

در ابتدای جنگ جهانی دوم، استالین، رهبر خودکامه اتحاد جماهیر شوروی، که به سرعت و با خشونت بی‌سابقه‌ای مشغول تبدیل روسیه از یک کشور عقب‌افتاده به یک کشور صنعتی و قدرتمند بود، با هیتلر توافق کرده‌بود که با هم درگیر نشوند و به آلمان غلات و مواد خوراکی می‌فرستاد. اما هیتلر زیر توافقش زد و با حمله شبانه به پایگاه‌های هوایی کی‌یف که آن زمان بخشی از شوروی بود، استالین را غافلگیر کرد.
ارتش آلمان تا دل استالینگراد و مسکو و سنت پترزبورگ آمد. سنت پترزبورگ را حدود دو سال و نیم در محاصره خود درآورد تا جایی که مردم به خوردن گوشت انسان روی آوردند.
شوروی (که شامل کشورهای جداشده امروزی هم می‌شد) ۲۰ و چند میلیون کشته داد. یعنی چیزی حدود ۱۵ درصد جمعیت‌اش را از دست داد. اما تسلیم نشد و نه تنها آلمان را شکست داد، بلکه بخشی از اروپای شرقی؛ استونی، لیتوانی، لتونی، کالینینگراد و آلمان شرقی را هم به خاک خود الصاق کرد.
این پیروزی، روحیه و غرور ملی مردم روس را تقویت کرد و به محبوبیت استالین افزود. هرچند که کمتر از ۵۰ سال بعد، امپراطوری شوروی به کلی فروپاشید.

شاید اغراق نباشد که «روز پیروزی» بعد از کریسمس، مهمترین مناسبت در تقویم روسیه است.
آمادگی برای این جشن باشکوه از روز اول ماه مِی که روز کارگر و اول بهار است شروع می‌شود. روزهای بین اول تا ۹ می به اصطلاح تق و لق است و تعطیلات ماه می نام دارد.
در این مراسم که در میدان سرخ مسکو برگزار می‌شود، با حضور مقامات دولتی رژه و مانور هوایی برگزار می‌شود. در نزدیکی میدان سرخ و کنار دیوارهای کرملین، بنای یادبود شهدای گمنام و «شعله جاودان» به یاد جانباختگان جنگ قرار دارد.
در این روزها، جوان تر‌ها به زن و مردهای کهنه سرباز که معمولا لباس رسمی می‌پوشند و بیرون می‌آیند، گل هدیه می‌دهند. دولت هم معمولا هدیه‌ای برای آن‌ها می‌فرستد.

خیلی‌ها کلاه سربازان ارتش سرخ به سر می‌کنند و روبانی نارنجی و سیاه رنگ به ماشین و کیف و… می‌بندند. «روبان سنت جورج» که سابقه ای ۲۵۰ ساله دارد، یکی از مورد احترام ترین نمادهای ارتش روسیه است که شامل ۳ نوار باریک مشکی رنگ و دو نوار باریک نارنجی رنگ می‌شود. از چند روز قبل از روز پیروزی، جوان‌هایی در کنار خیابان روبان‌های مجانی بین مردم پخش می‌کنند.

بعضی‌ها پشت ماشینشان می‌نویسند «از پدربزرگ برای این پیروزی سپاسگزاریم». بعضی‌ها هم که وطن پرست‌ترند، می‌نویسند «پیش به سوی برلین».
این تزیینات تا ماه‌ها در سطح شهر دیده می‌شود.
شب قبل مراسم آتش بازی برقرار است و مردم به هم تبریک می‌گویند و قلبا حس خوشحالی و پیروزی دارند.

جنگ جهانی دوم، تاثیر عمیقی روی خلق و خوی و روحیات مردم روسیه گذاشته است و این حس جنگ و شکست و پیروزی هنوز هم بین مردم، پیر و جوان، دیده می‌شود.
تصور کنید روز آزادسازی خرمشهر، مقیاس جهانی داشت. مسلما در روحیه ما بیشتر تاثیر می‌گذاشت.

بهروز بهادری فر

ادامه‌ی خواندن→